Αρθρωτικές και Φωνολογικές διαταραχές

Αρθρωτικές – Φωνολογικές διαταραχές σε παιδιά προσχολικής ηλικίας κάνουν όλο και περισσότερους γονείς να επισκέπτονται πια έναν λογοθεραπευτή νωρίς, εκφράζοντας την ανησυχία τους ότι η ομιλία των παιδιών τους δεν είναι καταληπτή από τους άλλους, ότι το παιδί δεν μιλάει καθαρά  ή ότι το παιδί τους “μπεμπεκίζει”.  

Χαρακτηριστικά παραδείγματα που μας δίνουν οι ίδιοι οι γονείς είναι πως το παιδί αντί για σούπα, λέει χιούπα, αντί για πυτζάμα, λέει πυγκιάμα, αντί για μαχαίρι λέει μασαίρι, αντί για θέλω λέει φέλω!

Όταν ένα παιδί δεν μπορεί να εκφέρει φωνήματα – ήχους που ηλικιακά θα έπρεπε να έχει κατακτήσει στο φωνητικό και φωνολογικό του ρεπερτόριο , τότε μιλάμε για αρθρωτικές και φωνολογικές διαταραχές.

Αρθρωτικές διαταραχές

Με τον όρο αρθρωτικές διαταραχές , χαρακτηρίζονται οι δυσκολίες που προκύπτουν στην ομιλία  εξαιτίας δομικών, κινητικών ή αισθητηριακών αδυναμιών των φωνητικών οργάνων , των λεγόμενων αρθρωτών που συμμετέχουν στην παραγωγή των φθόγγων. 

Πολλές αρθρωτικές διαταραχές σχετίζονται με τις κινητικές διαταραχές της γλώσσας, αφού η γλώσσα είναι ο βασικός ενεργητικός αρθρωτής όλων των φθόγγων είτε άμεσα είτε έμμεσα!

Ένα παιδί με διαταραχή άρθρωσης , αδυνατεί να παράγει συγκεκριμένα φωνήματα είτε μεμονωμένα είτε σε οποιοδήποτε φωνητικό περιβάλλον και παρουσιάζει αρθρωτικά λάθη τα οποία σύμφωνα με τα χρονολογικά ορόσημα θα έπρεπε να έχουν απαλοιφθεί.

Σε αυτό το σημείο , είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί το πόσο σημαντικό είναι να έχει αποχωριστεί ένα παιδί την πιπίλα στην ηλικία των 18 -24 μηνών. 

 Η χρήση της πιπίλας άνω των 2 ετών μπορεί να οδηγήσει σε κακή σύγκλιση των δοντιών και σε λανθασμένη και κακή κίνηση της γλώσσας, έπιτα αυτό θα οδηγήσει σε αρθρωτική διαταραχή, αφού αυτό επηρεάζει την σωστή παραγωγή όλων των συριστικών(s,z,ks,ps,tz,ts) και υγρών φωνημάτων(l,r)  . 

Φωνολογικές διαταραχές

Με τον όρο φωνολογικές διαταραχές, εννοούμε τις δυσκολίες που προκύπτουν στην εκφορά των ήχων μέσα σε μια λέξη, ενώ κάθε ήχος μεμονωμένος μπορεί να αρθρωθεί σωστά. Στις φωνολογικές διαταραχές δεν υπάρχει ορατό ανατομικό αρθρωτικό πρόβλημα. Το παιδί μπορεί να παράγει κάθε φώνημα ξεχωριστά αλλά απλοποιεί την ενήλικη εκφορά , αντικαθιστώντας την με την δική του με πολύ απλοικό φωνητικά τρόπο με την χρησιμοποίηση ανώριμων φωνολογικών διεργασιών. 

Ενώ το παιδί μπορεί να εκφέρει το φώνημα s, αντί να πει  susami λέει tutami ή mumami , θα πει tita αντί pita , θα πει mpele αντί mple, θα πει lami αντί kalami!

Άρα, η διαφορά ανάμεσα στην αρθρωτική και φωνολογική διαταραχή ,είναι ότι η πρώτη είναι μια δυσλειτουργία στον μηχανισμό παραγωγής της ομιλίας , ενώ η δεύτερη προκαλείται από λανθασμένη νοητική οργάνωση και αντίληψη των ήχων.

Πόσο σημαντικό είναι να αντιμετωπίζονται έγκαιρα οι αρθρωτικές και φωνολογικές διαταραχές των παιδιών προσχολικής ηλικίας;

Η αναγνώριση και η αποκατάσταση των δυσκολιών στην ανάπτυξη του λόγου έγκαιρα κατά την προσχολική ηλικία είναι ιδιαίτερης σημασίας , αφού αυτές επηρεάζουν τις μαθησιακές επιδόσεις και έχουν επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών.